Ψηφίστηκε το σχέδιο νόμου για την ευζωία των ζώων συντροφιάς

 Ψηφίστηκε, από την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, το σχέδιο νόμου «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΆΡΓΟΣ” και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών».

Ad - Διαφήμιση

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου –το οποίο αποτελεί προϊόν γόνιμου, πολύμηνου διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς– η Ελλάδα αποκτά ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των ζώων συντροφιάς και μία ακόμη προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη γίνεται πράξη: «Κανένα ζώο αδέσποτο, κανένα ζώο κακοποιημένο».

Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά θεσπίζονται σαφείς κανόνες για τα δεσποζόμενα ζώα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ευζωία τους και η αρμονική συμβίωση με το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, το οποίο θα οδηγήσει στον περιορισμό του πληθυσμού τους.

Μεταξύ άλλων:

  • Θεμελιώνονται οι πέντε διεθνώς αναγνωρισμένες ελευθερίες των ζώων.
  • Ορίζονται, ρητά, οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς.
  • Με το «ηλεκτρονικό βιβλιάριο», τα ζώα συντροφιάς αποκτούν ψηφιακό φάκελο υγείας.
  • Ιδρύεται εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς, έτσι ώστε εάν εγκαταλειφθεί ένα ζώο, να βρεθεί ο ιδιοκτήτης του και να έχει τις προβλεπόμενες κυρώσεις.
  • Κατοχυρώνεται ο θεσμός του ερασιτέχνη εκτροφέα.
  • Μέσω του ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος «Άργος», ενισχύονται οι δήμοι, προκειμένου να υλοποιήσουν το ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων ζώων.
  • Η Ελλάδα αποκτά Εθνικό Μητρών ζώων συντροφιάς, καθώς και Πανελλήνια Πλατφόρμα υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
  • Ισχυροποιείται το πλαίσιο προστασίας, με τη διεύρυνση του καταλόγου των πράξεων που συνιστούν κακοποίηση ζώων, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα αντίστοιχα πρόστιμα.

 

Όπως επισήμανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που συνθέτει πολλές πτυχές από διαφορετικούς μετόχους, το οποίο αποσκοπεί στον ριζικό ανασχεδιασμό της φιλοσοφίας διαχείρισης των αδέσποτων, αλλά και των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς.

«Δεν συνταχθήκαμε με κανέναν. Βάλαμε, πάνω απ’ όλα, τη φιλοσοφία ενός πλαισίου που είπαμε ότι θα επιτελεί τον βασικό μας στόχο: να μειωθεί ο αριθμός των αδέσποτων και να περιοριστεί η κακοποίηση», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Πέτσας –στην τοποθέτησή του στην Ολομέλεια– προσθέτοντας ότι η υφιστάμενη κατάσταση πρέπει να αλλάξει, καθώς δεν ικανοποιεί, πρωτίστως, το σύνολο της κοινωνίας.

 

Είναι, εξάλλου, ενδεικτικό ότι είκοσι ένα από τα συνολικά πενήντα πέντε άρθρα και τροπολογίες –δηλαδή, σχεδόν τα μισά– υπερψηφίστηκαν στη Βουλή και από την Αξιωματική Αντιπολίτευση.

«Το γεγονός ότι οι ευρείες νομοθετικές βελτιώσεις, τις οποίες εισήγαγε η Κυβέρνηση, έγιναν τελικά αποδεκτές από πολλές πτέρυγες της Βουλής, μαρτυρά τη σωστή κατεύθυνση του νέου νόμου του Κράτους, που ορίζει το πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας επιβεβαιώνει την ορθότητα της θετικής στάσης της Κυβέρνησης να είναι ανοιχτή στον διάλογο και σταθερά προσανατολισμένη στην ενότητα, ενσωματώνοντας προτάσεις των φορέων και των πολιτικών κομμάτων. Κάνουμε, έτσι, ένα πρώτο βήμα, πάνω στο οποίο μπορούμε να “χτίσουμε” –όλοι μαζί– για να προστατεύσουμε τους πιστούς μας φίλους», δήλωσε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου.

 

 

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, Στέλιου Πέτσα, κατά τη συζήτηση και ψήφιση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΆΡΓΟΣ” και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών», στην Ολομέλεια της Βουλής.

«Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Πράγματι, φτάνουμε στο τέλος μίας πολύ ενδιαφέρουσας διαδικασίας και στις επιτροπές και στην Ολομέλεια για ένα πραγματικά πολύ δύσκολο νομοσχέδιο, με πάρα πολλές πτυχές και πάρα πολλούς μετόχους. Και πιστεύω ότι η σημερινή ημέρα, μετά την ψήφιση –ελπίζω– του νομοσχεδίου, θα σηματοδοτεί ένα βήμα μπροστά στην προστασία των ζώων που όλοι αγαπούμε, στη μείωση του αριθμού των αδέσποτων και στη μείωση του βαθμού της κακοποίησης, που όλοι επίσης επιθυμούμε.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Ο τρόπος με τον οποίο φερόμαστε στα ζώα αποτελεί δείκτη προόδου και πολιτισμού της κοινωνίας μας και αυτή η αναντίρρητη αλήθεια έχει για εμάς τους Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων ιδιαίτερη σημασία. Ήδη από την «Οδύσσεια» βλέπουμε τον ιδιαίτερο δεσμό που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ ανθρώπου και ζώου, σε εκείνη την υπέροχη σκηνή της αναγνώρισης του Οδυσσέα από τον πιστό του σκύλο, τον Άργο.

Αυτά τα συναισθήματα που αναδεικνύει η δυνατή στιγμή που περιγράφει ο Όμηρος, είναι διαχρονικά: Συναισθήματα αφοσίωσης, αγάπης, ανθρωπιάς.

Με γνώμονα, λοιπόν, τη διαχρονική αυτή αλήθεια, το Υπουργείο Εσωτερικών προχώρησε στην κατάθεση στη Βουλή του Σχεδίου Νόμου με τον τίτλο «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “Άργος” και λοιπές διατάξεις Υπουργείου Εσωτερικών».

Πρόκειται για μια σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία, με την οποία γίνεται πράξη μία ακόμη προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη:  «Κανένα ζώο αδέσποτο, κανένα ζώο κακοποιημένο».

Επιδίωξή μας είναι να συγκροτήσουμε ένα σύγχρονο και λειτουργικό νομοθετικό πλαίσιο, με έναν διττό στόχο:

Πρώτον, να διασφαλίσουμε την ευζωία όλων των ζώων, και

Δεύτερον, να περιορίσουμε τον πληθυσμό των αδέσποτων ζώων, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και μέσω ενός νέου πλαισίου αναπαραγωγής με κανόνες.

Προς επίτευξη αυτού του διττού στόχου, το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί προϊόν γόνιμου διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενώ κατά την επεξεργασία του έγινε εξαντλητικός πολύμηνος διάλογος και ελήφθησαν υπόψη σχόλια και παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης. Υπενθυμίζω ότι κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης υποβλήθηκαν 28.322 σχόλια, αριθμός ο οποίος καταδεικνύει την σημασία του παρόντος σχεδίου νόμου. Και απόδειξη ότι έγινε γόνιμος διάλογος είναι ότι πολλά από αυτά τα σχόλια ελήφθησαν υπόψη για το τελικό σχέδιο νόμου που έχετε, σήμερα, μπροστά σας. Επιπροσθέτως, άλλες παρατηρήσεις –είτε από τους φορείς, είτε από τα πολιτικά κόμματα– που διατυπώθηκαν, κατά την επεξεργασία στις συνεδριάσεις της επιτροπής, ενσωματώθηκαν στις νομοτεχνικές βελτιώσεις, οι οποίες κατατέθηκαν σήμερα το πρωί.

Η ουσία του νέου πλαισίου αφορά τη θέσπιση συγκεκριμένων υποχρεώσεων, τόσο για τους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς, όσο και για τους δήμους και τις φιλοζωικές οργανώσεις, καθώς και την ανάδειξη ως προτεραιότητας της ευζωίας των πιστών φίλων μας. Παράλληλα, για πρώτη φορά, μεταφέρουμε όχι μόνο υποχρεώσεις, αλλά και τους αντίστοιχους πόρους στους δήμους, προκειμένου να είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας το έργο τους.

Με γνώμονα την κεντρική δέσμευσή μας να μην έχουμε «Κανένα ζώο αδέσποτο, κανένα ζώο κακοποιημένο», το παρόν σχέδιο νόμου  εδράζεται στους παρακάτω άξονες:

  1. Στις “Πέντε Ελευθερίες των Ζώων”.
  2. Τη δημιουργία ενός σύγχρονου και λειτουργικού Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς.
  3. Τη θέσπιση του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου.
  4. Την υπεύθυνη ιδιοκτησία.
  5. Την κατοχύρωση του θεσμού του ερασιτέχνη εκτροφέα.
  6. Την ίδρυση του εργαστηρίου φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
  7. Τη διεύρυνση του καταλόγου των πράξεων που περιλαμβάνονται ρητά στη διάταξη περί κακοποίησης.
  8. Τη δημιουργία του Προγράμματος «Άργος» – Πόροι και υποχρεώσεις Δήμων.
  9. Τη στήριξη και τα κίνητρα στους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς.
  10. Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εποπτείας με τη συμμετοχή επιστημόνων, εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του Συνηγόρου του Πολίτη και των φιλοζωικών οργανώσεων.
  11. Τη βελτίωση της εκπαίδευσης και ενημέρωσης για την προστασία των ζώων συντροφιάς και
  12. Τη δημιουργία ψηφιακής εφαρμογής και ιστοσελίδας καταγγελιών.

Αυτός ο δωδεκάλογος βασίζεται σε έξι βασικούς πυλώνες.

Πρώτον, αναφορικά με τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου.

Παίρνω αφορμή από την αναφορά της κ. Τελιγιορίδου, ότι διαφωνούν με το νομοσχέδιο διάφοροι φορείς για διάφορες πτυχές και για διαφορετικούς λόγους. Τι αποδεικνύει αυτό; Αποτυχία ή προσπάθεια σύνθεσης; Κατά την άποψή μας, το δεύτερο. Γιατί, όπως είπα και στην αρχή, είναι τόσοι πολλοί οι μέτοχοι του προβλήματος και τόσο διαφορετικές οι οπτικές γωνίες από τις οποίες βλέπουν το ζήτημα, που αποδεικνύει ότι είχαμε διαφορετικές απόψεις για διαφορετικές πτυχές, το γεγονός ότι δεν συνταχθήκαμε με κανέναν. Βάλαμε, πάνω απ’ όλα, τη φιλοσοφία ενός πλαισίου που είπαμε ότι θα επιτελεί τον βασικό μας στόχο: να μειωθεί ο αριθμός των αδέσποτων και να περιοριστεί η κακοποίηση. Είναι λογικό, λοιπόν, κάπου να θέλουν βελτιώσεις οι φιλοζωικές οργανώσεις, κάπου αλλού να θέλουν βελτιώσεις οι κυνηγοί, κάπου αλλού να θέλουν βελτιώσεις οι δήμοι και κάπου αλλού οι ανάδοχοι ή ακόμα και οι απλοί πολίτες που έχουν κάποιο ζώο συντροφιάς. Εμείς επιλέξαμε να αλλάξουμε την υφιστάμενη κατάσταση, γιατί δεν μας ικανοποιεί, όπως δεν ικανοποιεί και το σύνολο της κοινωνίας. Και, επομένως, σε αυτούς θα απευθυνθούμε πρώτα και κύρια.

Για αυτόν τον λόγο, το νομοσχέδιο αποσκοπεί στον ριζικό ανασχεδιασμό της φιλοσοφίας διαχείρισης των αδέσποτων αλλά και των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς (κυρίως σκύλων και γατών) το οποίο θα οδηγήσει στη μείωση του πληθυσμού τους, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και εφαρμογής στείρωσης στο σύνολο του πληθυσμού τους. Παράλληλα εισάγεται ένα πλήρες πλαίσιο υπεύθυνης διαχείρισης των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, ώστε να διασφαλίζεται η ευζωία τους και η αρμονική συμβίωση με το περιβάλλον. Η χώρα μας, όπως προαναφέρθηκε από πολλούς ομιλητές, έχει δυστυχώς, έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς αδέσποτων ζώων συντροφιάς και στον αστικό ιστό, αλλά και στην περιφέρεια.

Το νομοσχέδιο αποβλέπει λοιπόν στη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων, φιλοζωικών οργανώσεων και πολιτών για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ζώων συντροφιάς και την προστασία των αδέσποτων ζώων.  Έτσι, δεσποζόμενα και αδέσποτα, ζώα προς υιοθεσία, φιλοζωικά σωματεία και οργανώσεις, κτηνίατροι, εκτροφείς, καταφύγια και η Δημόσια Διοίκηση, για πρώτη φορά, εντάσσονται σε μια ενιαία επίσημη πλατφόρμα συνεργασίας.

Δεύτερον, αναφορικά με την αναπαραγωγή των ζώων συντροφιάς.

Έχει διαπιστωθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός αδέσποτων ζώων προέρχεται από ανεπιθύμητες (κυρίως) γέννες δεσποζόμενων ζώων. Είναι υποχρέωση του ιδιοκτήτη – κηδεμόνα δεσποζόμενου ζώου να μεριμνά για τη σήμανση και τη στείρωσή του.  Άλλωστε, ο νέος νόμος δίνει σαφή κίνητρα γι’ αυτό. Ωστόσο, ως προς τη στείρωση παρέχει και μία εναλλακτική επιλογή:  τη δυνατότητα, ο ιδιοκτήτης να μην στειρώνει το ζώο συντροφιάς και να επιλέξει — αφού έχει προχωρήσει στην υποχρεωτική «σήμανση» του ζώου — να αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού στο εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς, που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι ακόμα και εάν εγκαταλειφθεί ένα μη σημασμένο ζώο συντροφιάς, θα είναι εύκολο να βρεθεί ο γεννήτοράς του και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος θα έχει όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.

Χρησιμοποιούμε δηλαδή την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, ώστε να εξασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατή ιχνηλάτηση και ο ανεύθυνος ιδιοκτήτης να βρίσκεται αντιμέτωπος με τις συνέπειες που συνεπάγεται η παραβίαση των κανόνων που θέτει το παρόν νομοσχέδιο.

Εάν λοιπόν, αυτό το πολύ σημαντικό βήμα δεν είναι επαρκές, τι ακριβώς προτείνουν όσοι αντιτίθενται σε αυτό; Υποχρεωτική στείρωση; Νομίζω ότι συμφωνήσαμε όλοι ότι είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των αδέσποτων. Νομίζω ότι, επίσης, συμφωνούμε –όπως φαίνεται– ότι προκύπτουν πολλά αδέσποτα ζώα από δεσποζόμενα. Ποια είναι η λύση στο πρόβλημα; Να μην κάνουμε τίποτα; Μα εάν συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε μέχρι και σήμερα, θα έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα: έναν πολλαπλασιασμό των αδέσποτων, καθώς και συνθήκες διαβίωσης των ζώων που δεν έχουν καμία σχέση με την ευζωία τους. Αυτό πάμε να θεραπεύσουμε.

Τρίτον, αναφορικά με τις υποχρεώσεις των δήμων.

Κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή του νέου πλαισίου έχουν οι δήμοι της χώρας και για τον λόγο αυτό προβλέπεται, ρητά, η μεταφορά αρμοδιοτήτων μαζί με τους αντίστοιχους πόρους, που θα επιτρέψουν τη δημιουργία νέων σύγχρονων υποδομών, καθώς και την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού, προκειμένου κάθε δήμος να μπορεί να εφαρμόζει μία ολοκληρωμένη πολιτική για τα ζώα συντροφιάς.

Υποχρεώνονται, για πρώτη φορά, οι δήμοι να έχουν πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης, η συμμετοχή στην πλατφόρμα υιοθεσιών και η δημιουργία πλαισίου κινήτρων για τη φιλοζωία.  Παράλληλα είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν ή να είναι συμβεβλημένοι με καταφύγιο που λειτουργεί νόμιμα ώστε να φιλοξενούνται εκεί τα ζώα συντροφιάς.

Επίσης, οι δήμοι είναι αρμόδιοι για την καταγραφή, τη σήμανση και τη στείρωση όλων των αδέσποτων ζώων που βρίσκονται στα όριά τους, αρμοδιότητες για τις οποίες πρέπει να θέτουν σαφείς στόχους.

Σημειώνεται ότι, ο νέος νόμος συμβάλλει δραστικά στην εξάλειψη απαράδεκτων καταστάσεων που δυστυχώς όλοι έχουμε κατά καιρούς διαπιστώσει ως προς τη λειτουργία ορισμένων καταφυγίων ζώων. Πλέον εισάγονται πρόσθετοι κανόνες λειτουργίας, τους οποίους πρέπει να τηρούν τόσο τα δημοτικά όσο και τα μη δημοτικά καταφύγια.  Κάθε καταφύγιο διατηρεί, προφανώς, την υποχρέωσή του να έχει κατάλληλες εγκαταστάσεις και συμβεβλημένο κτηνίατρο, ενώ πρέπει να διαθέτει και το απαραίτητο προσωπικό για την καθαριότητα και φροντίδα των ζώων, με 8ωρη, τουλάχιστον παρουσία ημερησίως.  Ορίζονται υποχρεωτικά ώρες επισκέψεων στα καταφύγια, καθημερινές και Σαββατοκύριακα, ώστε να είναι προσβάσιμα από όλους, όπως επίσης και η υποχρέωση τήρησης ενημερωμένης ιστοσελίδας, με όλες τις πληροφορίες για τα ζώα που φιλοξενούνται σε αυτά. Παράλληλα, το υπομητρώο καταφυγίων εξασφαλίζει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία όλων όσοι λειτουργούν καταφύγια, συμπεριλαμβανομένων των δήμων.

Και για να απαντήσω σε αυτό που είπε η εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, δίνουμε τη διετή περίοδο προσαρμογής σε λειτουργούντα, σήμερα, νόμιμα καταφύγια, προκειμένου να προσαρμοστούν στο νέο πλαίσιο. Και το νέο πλαίσιο δεν αφορά κυρίως τις προδιαγραφές και τις εγκαταστάσεις, όσο τους όρους λειτουργίας. Επομένως, είναι πιο εύκολο να προσαρμοστούν, με τρόπο φυσικά όχι αυτόματο. Όσον αφορά, δε, θέματα που έχουν να κάνουν με την επισκεψιμότητα, την ιστοσελίδα και τη διαφάνεια, νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε ότι και τα ήδη λειτουργούντα καταφύγια χρειάζεται να προσαρμοστούν στο νέο πλαίσιο.

Επειδή η μεταφορά τέτοιων υποχρεώσεων απαιτεί και τη μεταφορά πόρων, το πρόγραμμα «Άργος» θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση των δήμων με 40 εκατ. ευρώ για την κατασκευή καταφυγίων και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού, καθώς και πρόσθετη χρηματοδότηση που υπολογίζεται στα περίπου 15 εκατ. ευρώ, ετησίως, από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, για θέματα που σχετίζονται με την κτηνιατρική φροντίδα των ζώων συντροφιάς, τη σήμανση και τη στείρωση των αδέσποτων και συναφείς δράσεις.

Θα μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, και εδώ μία παρένθεση, γιατί έγινε συζήτηση και πριν. Πόσοι ήταν οι πόροι που έπαιρναν οι δήμοι μέχρι σήμερα; Μέχρι σήμερα, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης –το μοναδικό πρόγραμμα που υπήρχε για τα αδέσποτα–  η χρηματοδότηση ήταν 600.000 ευρώ. Εμείς λέμε ότι για τις λειτουργικές ανάγκες θα φροντίσουμε να υπάρχει μόνιμη αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων –που υπολογίζεται περίπου στα 15 εκατ. ευρώ, έπειτα από συζήτηση που κάναμε με την ΚΕΔΕ και έχοντας μία ενδεικτική κατάσταση των χρημάτων, τα οποία ξοδεύει ένας μικρομεσαίος δήμος. Και πιστεύω ότι 15 εκατ. ευρώ είναι ένα πολύ μεγάλο ποσό σε σχέση με το τίποτα που δινόταν μέχρι σήμερα για τις λειτουργικές ανάγκες των δήμων. Όσο, δε, για τις υποδομές, τα 40 εκατ. ευρώ του προγράμματος «Άργος» αφορούν καταφύγια και λοιπό εξοπλισμό και έρχονται να προστεθούν στα 43 εκατ. ευρώ, τα οποία ήταν οι προηγούμενες προσκλήσεις του «Φιλόδημος ΙΙ». Εκεί ανταποκρίθηκαν δήμοι και σύνδεσμοι δήμων, που καλύπτουν 138 δήμους. Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω και ως απάντηση σε όσα ακούστηκαν –ιδίως από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ– ότι το προηγούμενο ποσό που είχε εγκριθεί από την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιούνιο του 2019, ήταν 20 εκατ. ευρώ και, με τις διαδοχικές τροποποιήσεις των προσκλήσεων, φτάσαμε στα 43 εκατ. ευρώ, γιατί πράγματι θέλαμε να βοηθήσουμε τους δήμους και τους συνδέσμους δήμων να φτιάξουν αξιοπρεπείς υποδομές, προκειμένου να φιλοξενούνται τα αδέσποτα ζώα. Και, τώρα, θα βγάλουμε μία νέα πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος –ύψους 40 εκατ. ευρώ– από το υπόλοιπο ποσό του «Φιλόδημος ΙΙ». Είναι διαφορετικό πράγμα το πρόγραμμα «Φιλόδημος ΙΙ» από το πρόγραμμα «Φιλόδημος Ι», του οποίου προέκταση είναι το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».

Παράλληλα, προβλέπονται και συγκεκριμένες υποχρεώσεις, καθώς οι δήμοι — για πρώτη φορά — καλούνται μέσω του επιχειρησιακού σχεδίου που προαναφέρθηκε, να έχουν μετρήσιμους ποσοτικούς στόχους, ως προς τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.  Για πρώτη φορά, επίσης, οι δήμοι μπορούν να δίνουν κίνητρα στους συνεπείς ιδιοκτήτες ζώων, όπως παροχή voucher για σήμανση, καταγραφή και στείρωση ή μείωση δημοτικών τελών, έως και 10%.

Προκειμένου, δε, η εφαρμογή του νέου νόμου για την προστασία των ζώων συντροφιάς να μη μείνει κενό γράμμα, το νομοσχέδιο θεσπίζει επιπλέον ένα συνεκτικό και αντιπροσωπευτικό πλαίσιο εποπτείας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του Συνηγόρου του Πολίτη και των φιλοζωικών οργανώσεων.

Και επειδή οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, να είμαστε ξεκάθαροι: Το Υπουργείο Εσωτερικών θα παρακολουθεί στενά την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου των δήμων και μπορεί να επιβάλλει «πέναλτι» σε όσους δήμους δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους.

Τέταρτον, αναφορικά με τα Μητρώα που δημιουργούνται.

Το νομοσχέδιο κινείται μακριά από το πνεύμα της γραφειοκρατίας και αξιοποιεί πλήρως τις νέες τεχνολογίες προς όφελος των ζώων συντροφιάς.  Και αυτό αφορά και τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα. Το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς αποτελεί ένα πλήρες πληροφοριακό σύστημα, στο οποίο περιλαμβάνονται τα εξής υπομητρώα:

  • Υπομητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Ζώων Συντροφιάς. Ουσιαστικά πρόκειται για μια μετεξέλιξη και βελτίωση της ήδη υπάρχουσας βάσης δεδομένων που τηρείται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σε αυτή τηρείται το σύνολο των δεσποζόμενων και αδέσποτων σκύλων και γατών, μαζί με τα στοιχεία του ιδιοκτήτη – κηδεμόνα τους. Πλέον στο υπομητρώο θα καταγράφονται και τα ιατρικά και κλινικά δεδομένα των σκύλων και γατών, καθώς και λοιπά κρίσιμα στοιχεία, ώστε αυτά να είναι άμεσα προσβάσιμα και από τον ιδιοκτήτη αλλά και από οποιονδήποτε κτηνίατρο.
  • Υπομητρώο Φιλοζωϊκών Σωματείων και Οργανώσεων. Στο υπομητρώο αυτό καταχωρίζονται όλα τα αναγνωρισμένα και νομίμως λειτουργούντα φιλοζωικά σωματεία ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη δημόσια εικόνα για τα φιλοζωϊκά σωματεία, τα στοιχεία επικοινωνίας τους και το έργο που αυτά επιτελούν σε συνεργασία με τους δήμους.  Απαραίτητο στοιχείο για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα διαχείρισης αδεσπότων και στο πρόγραμμα υιοθεσιών είναι η εγγραφή σε αυτό το υπομητρώο.
  • Υπομητρώο Καταφυγίων, στο οποίο εγγράφονται όλα τα νομίμως λειτουργούντα καταφύγια σκύλων και γατών της χώρας. Καταφύγια μπορούν να λειτουργούν οι δήμοι, σύνδεσμοι δήμων, τα εγγεγραγραμμένα στο μητρώο φιλοζωϊκά σωματεία και ιδιώτες φιλόζωοι.
  • Υπομητρώο Επαγγελματιών και Ερασιτεχνών Εκτροφέων. Για πρώτη φορά γίνεται πλήρης καταγραφή των εκτροφέων, ώστε η δημόσια αυτή πληροφορία να είναι στη διάθεση οποιουδήποτε θέλει να αποκτήσει ζώο συντροφιάς. Η καταγραφή αυτή, τόσο των επαγγελματιών όσο και των ερασιτεχνών εκτροφέων, αποσκοπεί να βάλει τέλος στο παράνομο εμπόριο ζώων συντροφιάς αποκλείοντας όσους επιτήδειους καταφεύγουν σε τέτοιες πρακτικές.
  • Αποθετήριο διαβατηρίων. Καταχωρίζονται τα διαβατήρια που παρέχονται από τον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο στους κτηνιάτρους με σκοπό τη διάθεσή τους στους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς.
  • Πανελλήνια πλατφόρμα υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Η Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς διασφαλίζει την πλήρη διαφάνεια, ώστε να αποτραπεί το παράνομο εμπόριο ζώων. Όποιος θέλει να υιοθετήσει ένα αδέσποτο σκύλο ή γάτα, μπορεί να επιλέξει όποιο θέλει από εκείνα που έχουν καταχωρηθεί. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η διαδικασία υιοθεσίας και μια αδέσποτη γάτα ή σκύλος μπορεί να βρει μια φιλόξενη οικογένεια. Και σε απάντηση, εδώ, σε όσα ακούστηκαν από την κ. Γιαννακοπούλου, πριν, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι ρητά αναφέρεται ότι για υιοθεσίες πλην των εξόδων διατροφής και ιατροφαρμακευτικής κάλυψης (και αυτό εφόσον το επιθυμεί ο δήμος ή η φιλοζωική) απαγορεύεται η καταβολή οποιαδήποτε αντιτίμου. Ειδικά για τις υιοθεσίες στο εξωτερικό, η ενωσιακή νομοθεσία καθορίζει ρητά τις υποχρεώσεις κάθε κράτους μέλους.  Με τις διαδικασίες που καθιερώνονται, διασφαλίζεται η συμμόρφωση της χώρας μας με αυτές.
  • Υπομητρώο εθελοντικής αιμοδοσίας ζώων συντροφιάς. Πάντα με βάση τις αρχές της κτηνιατρικής επιστήμης, δημιουργείται αυτό το υπομητρώο στο οποίο δηλώνονται οι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς που εθελοντικά επιθυμούν να διαθέσουν τα ζώα συντροφιάς τους για αιμοδοσία.

Προκειμένου για την επιτυχημένη εφαρμογή του νέου πλαισίου, πρόσβαση στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς έχουν όσοι είναι απαραίτητο: Από τους δήμους και τις κτηνιατρικές υπηρεσίες των περιφερειών, τα αρμόδια υπουργεία (Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής), τους κτηνιάτρους της χώρας έως και τους ιδιοκτήτες των ζώων συντροφιάς για τα ζώα που έχουν στην κατοχή τους. Και είναι προφανές ότι δεν αποκλείουμε κανέναν, όπως ακούστηκε πιο πριν. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνονται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και επιτυγχάνεται συνεχής βελτίωση των εφαρμοζόμενων πολιτικών, αφού όλα τα συγκεντρωτικά στοιχεία είναι διαθέσιμα στους αρμόδιους στο βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο.

Πέμπτον, αναφορικά με τις φιλοζωικές οργανώσεις και τους αναδόχους.

Οι φιλοζωικές οργανώσεις, οι οποίες είναι εγγεγραμμένες στο αντίστοιχο μητρώο, μπορούν να συνεργάζονται με τους δήμους στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του νέου νόμου και να σημαίνουν και να στειρώνουν αδέσποτα ζώα σε συμβεβλημένους με τον δήμο κτηνιάτρους, εφόσον επιθυμούν να γίνεται χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τις ίδιες ή σε κτηνιάτρους της επιλογής τους εφόσον θέλουν να καλύψουν το κόστος. Μάλιστα, για πρώτη φορά, ρητά τους δίνεται η δυνατότητα να περισυλλέγουν οι ίδιες και να φροντίζουν αδέσποτα ζώα συντροφιάς ως προσωρινοί ιδιοκτήτες τους, θωρακίζοντας τον ρόλο και το έργο τους. Παράλληλα μπορούν να συμμετάσχουν στην πανελλήνια πλατφόρμα υιοθεσιών, αναρτώντας αγγελίες για υιοθεσία αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Ομοίως, και οι φιλόζωοι ιδιώτες μπορούν να επωφεληθούν από τα δημοτικά προγράμματα στείρωσης και σήμανσης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, ενώ προβλέπεται ρητά το δικαίωμά τους να φροντίζουν αδέσποτα ζώα και να καταστούν άμεσα ανάδοχοι και, ακολούθως, ιδιοκτήτες τους, εφόσον το επιθυμούν, ακολουθώντας μια απλή και ξεκάθαρη διαδικασία.

Επιπλέον, θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα να παρέχουν οι δήμοι ζωοτροφές και φάρμακα στα φιλοζωικά σωματεία με τα οποία συνεργάζονται, ενώ για πρώτη φορά τα νομίμως λειτουργούντα φιλοζωικά σωματεία μπορούν να είναι δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης από τον δήμο ή την περιφέρεια, όπως ακριβώς ισχύει και για άλλα σωματεία (αθλητικά, πολιτιστικά κ.τ.λ.).

Τονίζεται ο θεσμός του αναδόχου ο οποίος προβλέπει ότι, αν ένας πολίτης βρει ένα αδέσποτο ζώο στον δρόμο, μπορεί να το κρατήσει είτε προσωρινά (ως ανάδοχος) είτε μόνιμα (ως ιδιοκτήτης μετά από υιοθεσία), ενημερώνοντας, όμως, πρώτα, μέσω του δήμου του, ή της φιλοζωικής, ή του συμβεβλημένου με αυτούς κτηνιάτρου το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς. Και στο σημείο αυτό, παρακαλώ, αναρωτηθείτε όλοι σας –όπως αναρωτήθηκα και εγώ πριν– όλοι αυτοί οι συμπολίτες μας που έσπευσαν να σώσουν ζώα από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου –στην Πάρνηθα, στη Βαρυμπόμπη, στις Αχαρνές, στην Εύβοια ή αλλού– ποιο ήταν το πλαίσιο της παρέμβασής τους; Όλοι τους έδωσαν συγχαρητήρια. Τώρα, διευκολύνουμε πράγματα τα οποία ήδη γίνονται και τα βάζουμε σε ένα πλαίσιο.

Επίσης, μπορεί να οριστεί ανάδοχος ενός ζώου που δεν μπορεί να φιλοξενηθεί σε καταφύγιο και να το φροντίζει μέχρι την υιοθεσία του. Ο ανάδοχος είναι μια σημαντική καινοτομία του νέου νόμου η οποία αποσκοπεί στην καλύτερη διαβίωση του ζώου συντροφιάς μέχρι την υιοθεσία του. Επισημαίνεται ότι και οι ανάδοχοι δικαιούνται την παροχή ζωοτροφής και φαρμάκων από τους δήμους.

Έκτον, αναφορικά με την αντιμετώπιση της κακοποίησης των ζώων.

Το νέο σχέδιο νόμου αποσαφηνίζει τον ορισμό της κακοποίησης του ζώου, αναφέροντας αναλυτικά χαρακτηριστικές περιπτώσεις, προς αποφυγή κάθε αμφιβολίας. Το άρθρο 24 προβλέπει ότι ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ο εκούσιος τραυματισμός, καθώς και οι μάχες μεταξύ ζώων, η κτηνοβασία και η σεξουαλική κακοποίηση ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη είναι σοβαρές παραβάσεις κακουργηματικού χαρακτήρα και έχουν, εκτός από ποινικές, και σοβαρές διοικητικές κυρώσεις. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι αυτή η Κυβέρνηση έκανε κακούργημα τον βασανισμό του ζώου (νόμος 4745/2020). Οι επαπειλούμενες ποινές για τη θανάτωση είναι κάθειρξη έως 10 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 50.000 ευρώ, ενώ παράλληλα, προβλέπεται και διοικητική κύρωση, δηλαδή πρόστιμο από 30.000 έως 50.000 ευρώ ανά ζώο και περιστατικό.

Επίσης, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως ο δραστικός περιορισμός της φυσιολογικής κίνησής του, οι μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, η μη προβλεπόμενη εργασία για το είδος του ζώου, η μη σύννομη αναπαραγωγή, ο εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη, θεωρούνται κακοποίηση και τιμωρούνται, όπως και η εγκατάλειψη, με φυλάκιση από 1 έως 5 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 18.000 ευρώ, ενώ, παράλληλα, προβλέπεται και διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 έως 15.000 ευρώ για κάθε ζώο, ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματος.

Παράλληλα, για να περιοριστεί το φαινόμενο εγκατάλειψης ζώων συντροφιάς, θεσπίζεται ειδική διαδικασία για όποιον ιδιοκτήτη θέλει να παραδώσει το ζώο συντροφιάς του, με υποχρεωτική προηγούμενη ανάρτηση αγγελίας στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων, σε συνεργασία με τον οικείο Δήμο.

Σημειώνεται ειδικότερα ότι η δηλητηρίαση του ζώου εντάσσεται στις κακουργηματικού χαρακτήρα παραβάσεις και επιφέρει ποινή κάθειρξης έως 10 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 50.000 ευρώ, ενώ παράλληλα, επιφέρει και διοικητική κύρωση, δηλαδή πρόστιμο από 30.000 έως 50.000 ευρώ ανά ζώο και περιστατικό.

Η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε φαινόμενα κακοποίησης ζώων δεν εξαντλείται στην αυστηροποίηση των κυρώσεων. Εισάγουμε το μητρώο παραβατών, έτσι ώστε να κρατήσουμε μακριά από τα ζώα ανθρώπους αποδεδειγμένα επικίνδυνους.  Όποιος έχει καταδικαστεί από τη δικαιοσύνη για κακοποίηση ζώου συντροφιάς δεν μπορεί να οριστεί ως ιδιοκτήτης ή ανάδοχος ζώου συντροφιάς για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δέκα (10) ετών από την τελεσίδικη ποινική καταδίκη.  Παράλληλα, για το ίδιο χρονικό διάστημα, δεν μπορεί να απασχολείται, εθελοντικά ή με αμοιβή, σε αντικείμενο σχετικό με ζώα.

Μερικές επιπλέον καινοτομίες που εισάγει το νομοσχέδιο αυτό, οι οποίες αποσκοπούν στο να συμβάλουν στην ενίσχυση της κουλτούρας φιλοζωίας μας και στη βελτίωση της ευζωίας των ζώων, είναι οι εξής:

  • Αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη για τη διαμεσολάβηση σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας.
  • Εκπαίδευση των σωμάτων ασφαλείας σχετικά με τη φιλοζωία και την ευζωία των ζώων.
  • Ψηφιακή εφαρμογή και ιστοσελίδα υποδοχής καταγγελιών για κακοποίηση ζώων. Οι καταγγελίες αυτές τίθενται υπόψη των ελεγκτικών αρχών.
  • Ρητή πρόβλεψη ίδρυσης και λειτουργίας περιφραγμένων πάρκων σκύλων από τους δήμους.
  • Πρόβλεψη λειτουργίας κοιμητηρίων και νεκροταφείων σκύλων και από τους δήμους.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Συνοψίζοντας, με το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, η Κυβέρνηση αποβλέπει στη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων, φιλοζωικών οργανώσεων και πολιτών, για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ζώων συντροφιάς και την προστασία των αδέσποτων ζώων. Διαμορφώνεται μια νέα φιλοσοφία, ώστε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες υποδομές και διαδικασίες σε σύντομο χρονικό διάστημα και μεσοπρόθεσμα να γίνει η αξιολόγηση της πορείας του.

Θεωρούμε ότι η υπερψήφιση του νομοσχεδίου αποτελεί απαραίτητο βήμα προς την κατεύθυνση της γενικότερης προστασίας των ζώων, του περιβάλλοντος και της φύσης. Καθώς οι πιέσεις που προκαλεί η κλιματική κρίση πολλαπλασιάζονται, έχουμε ηθικό χρέος να προστατέψουμε τους πλέον άμεσους «συγκατοίκους» μας στον πλανήτη εφαρμόζοντας έξυπνες, λειτουργικές και σύγχρονες λύσεις.

Δεν είναι μόνο θέμα πολιτισμού.

Είναι θέμα κοινής λογικής, αν θέλουμε να συνεχίσει να αποτελεί ο πλανήτης  Γη το κοινό σπίτι όλων μας.

Σας ευχαριστώ».